فیسبوک کجاست ؟ - هرآنچه لازم است در مورد فیسبوک بدانید

آی تی پلاس - شبکه اجتماعی فیس‌بوک در فوریه 2004 وارد دنیای مجازی شد و در آن زمان رقابت با شبکه های قدیمی‌تر چون اورکات، یاهو 360 و بسیاری از شبکه های دوستیابی و اجتماعی دیگر را آغاز کرد و در عین ناباوری در اندک زمانی به پرطرفدارترین شبکه اجتماعی تبدیل شد.  فیس‌بوک هم اکنون اندکی بیش از 900 میلیون کاربر فعال دارد و موسسان و مدیران این شبکه برای رسیدن به مرز یک میلیارد عضو و جشن میلیاردی شدن این کشور مجازی لحظه شماری می‌کنند. بسیاری فیس‌بوک را پس از چین و هند، سومین کشور پرجمعیت جهان نام گذارده اند.

 

شاید این سوال برای بسیاری مطرح شود که فیس‌بوک چگونه در کمتر از 8 سال به مرز یک میلیارد عضو رسیده است؟ آیا این موفقیت و اقبال تنها بدلیل مسائل فنی و جذابیت های ظاهری بوده یا برنامه ای دیگر برای مطرح نمودن یک شبکه اجتماعی واحد و گردآوری حداکثری کاربران در کار بوده است؟

میتوان گفت فیس‌بوک نقطه پایانی بر سرگردانی کاربران فضای مجازی در شبکه های متعدد اجتماعی بود. اورکات، کلوب، یاهو 360، مای اسپیس، فلیکر و ... همگی از رقبای فیس‌بوک به شمار می‌رفتند که با ظهور فیسبوگ همگی به حاشیه رانده شدند.

نمودار کاربران شبکه های اجتماعی مختلف در سال 2009، یکسال پس از ظهور فیس بوک

 برای آشنایی بیشتر با ماهیت فیس‌بوک و دلایل اقبال جهانی آن به معرفی دوباره و اجمالی طراحان، سرمایه گذاران و حامیان آن خواهیم پرداخت. 

زاکربرگ؛ یهودی آتئیست (بی خدا)

از مارک الیوت زاکربرگ (Mark Zuckerberg)جوان متولد نیویورک به عنوان مبدع فیس‌بوک و کسی که طرح اولیه آن را در ذهن پروراند، نام برده می‌شود. مارک زاک، متولد 1984 و در خانواده ای یهودی متولد شد. در سن 13 سالگی خانواده مارک برای وی جشن تکلیف میتزوا (جشن تکلیف مخصوص یهودیان) گرفتند اما مدتی بعد مارک رسما خود را آتئیست (Atheist) یا منکر وجود خدا معرفی کرد. مارک عضو انجمن برادری یهودیان "آلفا اپسیلون پی" است و تحصیلات خود را در دانشگاه هاروارد در رشته کامپیوتر -ماشین های هوشمند و طراحی سیستم عامل- سپری کرده است.در ماه مه 2012 با پریسیلا چان فرزند دو پناهنده چینی ویتنامی‌که پس از سقوط سایگون به آمریکا مهاجرت کرده بودند ازدواج کرد.

 

داستین موسکوویتز - مارک زاکربرگ - ادوارد ساورین- کریس هیوز

  مارک زاکربرگ به همراه ادواردو ساورین (Eduardo Saverin)، داستین مسکوویتز (Dustin Moskovitz) و کریس هیوز (Chris Hughes) چهار بنیانگذار اصلی فیس‌بوک هستند. مارک زاکربرگ هم اکنون رئیس و مدیرعامل فیس‌بوک است.

سهامداران فیس‌بوک

علاوه بر 4 بنیانگذار فیس‌بوک، این شرکت پرسود سهامداران دیگری نیز دارد. سهامداران فیس‌بوک به ترتیب عبارتند از:

مارک زاکربرگ، 24 درصد به ارزش 3/5 میلیارد دلار

شرکت سرمایه گذاری آکسل پارتنرز Accel Partners، 10 درصد به ارزش 2/2 میلیارد دلار

شرکت سرمایه گذاری اسکای تکنولوجیز Digital Sky Technologies، 10 درصد به ارزش 2/2 میلیارد دلار

داستین موسکوویتز، 6 درصد به ارزش 3/1 میلیارد دلار. وی با 28 سال سن جوان ترین میلیاردر جهان بوده و همانند زاکربرگ در خانواده ای یهودی متولد شده و تحصیل کرده هاروارد است.

ادوارد ساورین، 5 درصد به ارزش 1/1 میلیارد دلار. ساوارین نیز متولد یک خانواده ثروتمند یهودی است.

شان پارکر، 4 درصد به ارزش 880 میلیون دلار: پارکر 33 ساله نخستین رئیس فیس‌بوک بوده است.

پیتر تییلPeter Thiel 3 درصد به ارزش 660 میلیون دلار

گریلاک پارتنرزGreylock Partners 5/1 درصد به ارزش 330 میلیون دلار. گریلاک شرکت پشتیبانی نرم افزاری و زیرساختی است که عمده فعالیت های آن در اسرائیل است.

مریتک کپیتال پارتنرز Meritech Capital Partners5/1 درصد به ارزش 330 میلیون دلار

مایکروسافت 3/1 درصد به ارزش 286 میلیون دلار

لی کا شینگ Li Ka-Shing75/0 درصد به ارزش 165 میلیون دلار. این مرد چینی صاحب چندین شرکت تجاری بوده و نهمین فرد ثروتمند جهان است.

نام جف روچیلد نیز در میان سهامداران فیس‌بوک دیده میشود که میزان سهم وی کمتر از یک درصد است.

نکته جالب و قابل توجه در این میان، یهودی بودن سه بنیانگذار اصلی فیس‌بوک است.

فیس‌بوک؛ رویای سیا که به حقیقت پیوست

پیش از این در مورد استفاده سرویس های جاسوسی کشورهای غربی بویژه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از بانک اطلاعات شبکه های اجتماعی همچون توییتر و فیس‌بوک مطالب بسیاری منتشر شده است.

 

  مراسم تقدیر سازمان سیا از زاکربرگ به دلیل موفقیت پروژه فیس بوک

بسیاری در آمریکا، زاکربرگ را عامل سیا نامیده اند

کریستوفر استارتینسکی معاون رئیس سازمان سیا مورد این شبکه گفته است: «برای سیا این [فیس‌بوک] کاملاً رویایی بود که به حقیقت پیوست»؛ چرا که در آن کاربران نگرش‌های مذهبی، سیاسی، شماره تماس، آدرس، اطلاعات شخصی، صدها تصویر از خود، نام دوستان، و حتی جزئیات لحظه به لحظه فعالیت‌های خود را قرار می‌دهند.

خود مارک زاکربرگ در مورد فیس‌بوک این چنین گفته است: «فیس‌بوک تنها و قدرتمندترین ابزار کنترل مردم است که تا کنون اختراع شده است».

به عقیده تحلیل‌گران آمریکایی، ابزار و امکانات موجود در فیس‌بوک و فعالیت‌های این شبکه اجتماعی در سطح جهانی سبب می‌شود تا سیا در هزینه‌های خود بتواند صرفه‌جویی کند. حتی تقویم و گاه‌نامه موجود در فیس‌بوک که کاربران با استفاده از آن به ثبت کارهای آتی خود می‌پردازند به سیا کمک می‌کند تا بداند که افراد قصد دارند در چه مکانی و در چه زمانی دست به انجام چه کارهایی بزنند.

بر این اساس، بخش جمع آوری اطلاعات آشکار یا (open source intelligence) این سازمان که بیشترین حجم کارهای اطلاعاتی و عملیات گردآوری اطلاعات را در بر می‌گیرد، با راه اندازی فیس‌بوک عملا تعطیل شده و فیس‌بوک به نیابت از سیا، وظیفه جمع‌آوری اطلاعات آشکار از شهروندان سراسر جهان را به عهده گرفته است. جمع آوری اطلاعات آشکار بیش از 90 درصد فعالیت‌های سازمان‌های اطلاعاتی را تشکیل می‌دهد که پس از جمع‌آوری اطلاعات آشکار و پایش و تحلیل داده‌ها، اهداف مورد نظر برای کسب اطلاعات تکمیلی و مخفی شناسایی می‌شوند.

 

جمع آوری اطلاعات آشکار بیشترین حجم از کارهای اطلاعاتی را تشکیل می دهد

همچنین از آنجا که میلیاردها عکس شخصی در این شبکه اجتماعی وجود دارد، در آوریل سال 2011 فیس‌بوک بدون اطلاع‌رسانی به کاربران خود، ویژگی جدیدی را راه‌اندازی کرده است، یعنی فناوری و نرم‌افزار شناسایی و تشخیص چهره افراد.

و مواردی که در آن رسما مدیران این شبکه ها به همکاری با سازمان های اطلاعاتی اعتراف کرده اند. با شواهد موجود، اینگونه به نظر می‌رسد که طرح هایی نظیر فیس‌بوک و توییتر، نمی‌تواند صرفا در جهت ایجاد شبکه‌ای ارتباطی میان مردم سراسر جهان بصورت رایگان شکل گرفته باشد و برنامه ای فراتر از آن در میان نباشد. با اندک مطالعه و جستجو در مورد سرمایه گذاری های صورت گرفته چندین میلیارد دلاری برای تبلیغات پیش از راه‌اندازی و پس از آن، می‌توان دریافت که برنامه ای فراتر از یک طرح ساده که از ذهن یک دانشجوی رشته کامپیوتر برآمده باشد، در جریان است.

هالیوود، ماشین تبلیغات و دیپلماسی عمومی‌آمریکا نیز برای حمایت از آن دست به کار شده و با هدف سناریوسازی برای پیدایش این شبکه پیچیده اجتماعی با استفاده از استراتژی "حصاری از دروغ" (Cover of Lies) که چرچیل برای اولین بار آن را در کتابی با همین نام مطرح کرد، فیلم "شبکه اجتماعی" را ساخته است.

فیلم شبکه اجتماعی (Social Network)؛ سناریوسازی هالیوودی برای طرحی امنیتی

فیلم "شبکه اجتماعی" به کارگردانی «دیوید فینچر» فیلمی‌درباره زندگی شخصی و کاری «مارک زاکربرگ» بنیان گذار فیس‌بوک است.

فیلم "شبکه اجتماعی" با شعار "نمی توانید 500 میلیون دوست داشته باشید بدون اینکه چند دشمن نیز برای خود بتراشید"

فیلم نامه این فیلم را «آرون سورکین» با اقتباس از کتاب «میلیاردرهای تصادفی: تاسیس فیس‌بوک، داستانی از جنس، پول، نبوغ و خیانت» اثر "بن مزریک" و مصاحبه‌های «ادواردو ساوارین» یکی از بنیان‌گذاران فیس‌بوک نوشته است و کمپانی «کلمبیا پیکچرز» حمایت مالی از این فیلم را بر عهده گرفته است.

در این فیلم مارک زاکربرگ دانشجویی منزوی و دارای مشکل در برقراری روابط اجتماعی به تصویر کشیده شده است که بدلیل اختلاف با دوست دختر خود تصمیم به آزار وی از طریق انتشار اطلاعات خصوصی زندگی وی در اینترنت می‌گیرد. تم اصلی داستان، نمایش چگونگی شکل‌گیری ایده اولیه فیس‌بوک در ذهن این دانشجوی کامپیوتر است. البته حواشی دیگری نیز در اطراف این تم اصلی وجود دارد که مواردی چون شکایت از زاکربرگ بدلیل سرقت ایده فیس‌بوک مطرح است.

تصویری از فیلم شبکه اجتماعی- سمت راست بازیگر نقش مارک زاکربرگ

چه فصل مشترکی میان فیس‌بوک و هالیوود منجر به ساخت این فیلم شده است؟ فیس‌بوک چه اهمیتی برای سیاست‌گذاران دیپلماسی عمومی‌و فرهنگی آمریکا داشته که هالیوود را به ساخت چنین فیلمی‌ وا داشته اند؟

نگاه دوباره به فاکتورهایی که پیش از این در مورد فیس‌بوک و کارکردهای ارزشمند آن برای سازمان‌های امنیتی – اطلاعاتی آمریکا داشته است، اهمیت گسترش بیشتر این شبکه را نشان می‌دهد. فیلم شبکه اجتماعی، بیش از هرچیز یک رپرتاژ آگهی با طرحی هوشمندانه برای فیس‌بوک است؛ آن هم با استفاده از هالیوود، قوی‌ترین ابزار تبلیغاتی کنونی جهان.

از سوی دیگر با رسوایی‌هایی که در زمینه درز اطلاعات شخصی کاربران و یا همکاری مدیران شبکه با سیا به وقوع پیوست، برای پاک کردن اذهان عمومی‌از احتمال ارتباط فیس‌بوک با دستگاه اطلاعتی آمریکا، طراحان این شبکه جمع‌آوری اطلاعات Open Source، هالیوود را مامور تطهیر وجهه فیس‌بوک کردند. بی‌دلیل نیست که فردی چون جولیان آسانژ موسس سایت ویکی‌لیکس که ابهامات بسیاری در مورد سایت وی، منابع اطلاعاتی و اهداف او از افشاگری‌ها وجود دارد، فیس‌بوک را " مخوف‌ترین ابزار جاسوسی ساخته شده به دست بشر" نامیده است.

تاثیرات اجتماعی فیس‌بوک

 

روانشناسان غربی با تحلیل روانشناسانه  استفاده از فیس بوک و تاثیرات آن این نظریه را مطرح کرده اند که کاربرانی که بیش از حد از"می پسندم" یا "Like" در تایید مطالب، عکس ها و ... دوستانشان استفاده می کنند، از عدم ثبات شخصیت و رفتار رنج می برند.
روزانه بیش از 3 میلیارد "Like" و کامنت در فیس بوک منتشر می شود.

خطرات شبکه‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی ممکن است بی‌خطر به نظر آید، اما همواره خطرات نهانی وجود دارد، به خصوص برای کودکان. با این که ایجاد پروفایل در شبکه‌های اجتماعی دارای محدودیت سنی است، اما جعل سن کار چندان دشواری برای کودکان نیست. از آنجایی که کودکان سریع‌تر و راحت‌تر به غریبه‌ها اعتماد می‌کنند، ممکن است به سادگی اطلاعات خصوصی‌شان را در اختیار آن‌ها قرار دهند، و چون فرد مقابل را از نزدیک نمی‌بینند، این خطر را به مراتب کمتر احساس می‌کنند.

با وجود محدودیت سنی 13 سال، کودکان با انتخاب سن بالاتر به عضویت فیس بوک در می آیند 

13 میلیون کودک فیس‌بوکی در معرض خطر سوء استفاده جنسی

شاید کودکان اصلاً آگاهی نداشته باشند که برخی از افراد آنلاین ممکن است درمورد ماهیت خود دروغ بگویند تا بدین طریق به دیگران آسیب برسانند. پدر و مادرها باید برای کودکان توضیح دهند که در اینترنت افرادی هستند، که مهاجمان جنسی (sexual predators) نام دارند و بسیار خطرناکند. ممکن است در ظاهر مانند یک دوست باشند، و به تدریج اطلاعات خصوصی کودک را از او بیرون بکشند. این افراد با ساختن پروفایل‌های جعلی به کودکان نزدیک می‌شوند و وانمود می‌کنند که دارای علایق مشترکی با آن‌ها هستند. نام‌هایی نیز که در شبکه‌های اجتماعی برای خود برمی‌گزینند نام‌های معمول کودکان است. پدر و مادرها باید برای کودکانشان توضیح دهند که فاش ساختن اطلاعات خصوصی‌شان، مانند اسم کامل، نشانی، اسم مدرسه، شماره تلفن، تاریخ تولد یا هر گونه اطلاعات شخصی دیگری، برای افرادی که در اینترنت ملاقات می‌کنند کاری بس خطرناک است. براساس ضوابط پیش از ثبت نام در فیس‌بوک، داشتن حداقل 13 سال سن برای کاربران الزامیست اما براساس گزارش های منتشر شده، تا سال 2011 بیش از 5/7 میلیون کودک زیر 13 سال و بیش از 5 میلیون کودک زیر 10 سال در این شبکه عضو شده و شرایط استفاده آن را نقض کرده اند.

ترکیب سنی کاربران فیس بوک/ 20 درصد کاربران زیر 18 سال هستند 

دزدی هویت

قربانیان دزدی هویت در شبکه های اجتماعی معمولا کودکان عضو هستند. وقتی کودکان وارد شبکه های اجتماعی می‌شوند اطلاعات خود را به اشتراک می‌گذارند و ممکن است بدلیل ناآگاهی نسبت به خطرات این اشتراک گذاری، اطلاعات حساسی چون آدرس و شماره تلفن محل سکونت، اطلاعات حساب بانکی و ... را در پروفایل خود منتشر کنند و قربانی دزدی هویت و سوء استفاده های متعاقب آن می‌شوند.

در نوامبر 2011، کاربران متعددی گزارش کردند که حسابشان هک شده و تصویرشان با تصاویر مستهجن جایگزین شده است. گزارش شده است که بیش از 200 هزار حساب در بنگلور هند هک شده است. اما فیس‌بوک این ادعاها را رد کرده و ادعا کرده است که "امنیت کاربران اولویت اولشان است."

آزار سایبری

و اما آزار سایبری به چه معناست؟ آزار سایبری به معنای استفاده از اینترنت یا فناوری‌های ارتباطی دیگر برای صدمه زدن به افراد به گونه‌ای عمدی، مکرر و خصمانه است. این اتفاق گاه صدمات جبران‌ناپذیری به کودکان و نوجوانان می‌زند و آگاهی یافتن از این موضوع و جلوگیری از آن برای والدین کار دشواری است. برخی از این افراد با ارسال پیام‌های تهدید‌آمیز و تحقیرآمیز آنان را می‌ترسانند و اغلب تهدیدشان می‌کنند که حرفی به پدر و مادرشان نزنند و آنان نیز از ترس این که خطری تهدیدشان کند از آن‌ها پیروی می‌کنند.

نتیجه گزارش مرکز تحقیقاتی پیو (pew) درمورد آزار سایبری- طبق این گزارش به طور میانگین 32٪ از کاربران نوجوان به گونه‌ای آزار سایبری را تجربه کرده‌اند.

طبق گزارش مرکز غیرانتقاعی تحقیقاتی پیو، به طور میانگین حدود یک سوم از تمام کاربران نوجوان آزار و اذیت اینترنتی را تجربه کرده‌اند. این آزار و اذیت اینترنتی دارای طیف گسترده‌ای، از مزاحمت‌های جزئی تا تهدیدهای جدی، می‌باشد. به علاوه، طبق این گزارش دخترها بیش‌تر مورد این گونه آزار و اذیت قرار گرفته‌اند.

مگان مِیِر، دختر 14 ساله که پس از آزار سایبری خودکشی کرد

مگان تییلو میر یک نوجوان آمریکایی بود که سه هفته پیش از تولد چهارده‌سالگیش با دار زدن خود، خودکشی کرد. یک سال بعد، پدر و مادر مگان شروع به تحقیقات درمورد این اتفاق کردند و دریافتند که علت آن آزار سایبری از طریق یکی از شبکه‌های اجتماعی بوده است. ماجرا از آنجا شروع شده بود که مگان پس از باز کردن حساب کاربری در شبکه اجتماعی my space ظاهراً با جاش ایوانز یک پسر 16 ساله آشنا می‌شود، حال آن که جاش کسی نبود جز یکی از دوستان مگان که برای اذیت کردن او این پروفایل جعلی را ساخته بود. آن دو بدون این که یکدیگر را ببینند از طریق این شبکه با هم در ارتباط بودند. تا این که در روز 15 اکتبر 2006 مگان پیام متفاوتی از به‌اصطلاح جاش دریافت می‌کند که "شک دارم که بخواهم باهات دوست بمانم، چون شنیده‌ام خیلی با دوست‌هایت خوب نیستی". از آن پس پیام‌های مشابهی برای مگان ارسال می‌شد و پیام‌های مگان نیز در اختیار افراد دیگر در آن شبکه قرار می‌گرفت. بنا به گفته پدر مگان آخرین پیامی‌که برای مگان ارسال شده بود از این قرار بود: "اینجا همه می‌دانند تو چه آدمی‌هستی. دنیا بدون تو جای بهتری است." و 21 دقیقه بعد بدن بیجان او را در کمد اتاقش پیدا کردند.

دختر نوجوانی به نام "آشلی هال" نیز پس از آن که توسط متجاوز سریالی به نام "پیتر چپمن" اغفال شد، به دست او به قتل رسید.

 

پیتر چپمن، قاتل فیس بوکی که با بیش از 6000 دختر نوجوان در ارتباط بود / اشلی هال 17 ساله، یکی از قربانیان تجاوز و قتل در فیس بوک

چپمن، 35 ساله، با استفاده از عکس فرد دیگری خود را پسر نوجوانی به نام "پیتر کارترایت" معرفی می‌کند و در نهایت این دختر 17 ساله را در سپتامبر 2009 به دام می‌اندازد. او برای آشلی پیام‌های متعددی می‌فرستد و چند هفته بعد موفق می‌شود قرار ملاقاتی با او بگذارد. پس از دیدار ادعا می‌کند که پدر پیتر است. سپس او را به محل مورد نظر می‌برد و پس از تجاوز او را خفه می‌کند. سپس بدن او را داخل چاهی می‌اندازد. در مارس 2010، چپمن به جرم آدم‌ربایی، تجاوز و قتل تنها به 35 سال زندان محکوم می‌شود.

وقوع جرم در فیس‌بوک هر 40 دقیقه یک بار: از اغفال تا قتل

سال گذشته پلیس انگلیس 12300 جرم را در رابطه با این شبکه اجتماعی ثبت کرد. جرایمی‌از قبیل قتل، تجاوز، آزار جنسی کودکان، ضرب و شتم، آدم‌ربایی، تهدید به مرگ، ارعاب شاهدان و کلاهبرداری با استفاده از این سایت صورت گرفته است. به گزارش پلیس هر 40 دقیقه یک جرم فیس‌بوکی در این کشور رخ می‌دهد.

براساس ضوابط استفاده از فیس‌بوک، کاربران باید تضمین دهند که 13 سال به بالا هستند تا بتوانند در این سایت ثبت نام کنند... اما چیزی حدود 7.5 میلیون کودک در مورد سنشان دروغ می‌گویند و به سایت وارد می‌شوند.      

weblogina